Perdenin Mucidi

Perde yaşam alanlarının parçası olan bir ev tekstili ürünüdür. Kullanım alanlarına göre farklılık gösteren bu ürünün köklü bir tarihi vardır.

Perde İsmi Nereden Gelir?

Perde kelime olarak Farsça ‘Parde’ isminden gelmektedir. Anlamı ise genel anlamda örten, kapı ya da çadır örtüsü anlamına gelmektedir.

Perde Nerelerde Kullanılır?

Perdenin kullanım alanları oldukça geniş olduğu gibi kullanıldığı dönemlere göre farklılık göstermiştir. İlk zamanlarda dışarıdan gelen soğuğu ya da sıcağı önlemek için kullanılan perde sonrasında duvar işlevi görmüştür. Rönesans ile gelişen mimari tasarımlar perdenin günümüze kadar gelen yolculuğunda net çizgiler oluşturmuşlardır.

Perde neden icat edildi?

Perdenin ilk ortaya çıkışı insan gereksinimleri ile doğru orantılıdır. İlk çağlarda insanların barınma imkânları bugünkünden daha farklıydı. Mağaralarda ya da çadırlarda yaşayan insanlar dışarıdan gelen sıcak ve soğuk havayı engellemek amacıyla hayvan derilerini ve bitkileri kullanıyorlardı. Böylelikle dışarıya açıklığı olan kısımlar örtülüyordu.

Sonrasında insanlar toprak ve taştan barınma alanları inşa ettiler. Ve bu yapıların tavanlarında ya da yanlarında ışığı sağlayacak pencereler yaptılar. Fakat bu açıklıklar kışın soğuğun, yaşın sıcağın içeri girmesine neden oluyordu. Ayrıca mahremiyeti sağlamayı da engelliyorlardı. Bu nedenle insanlar açıklıkları çeşitli yöntemlerle kapatmaya çalışmışlardır. Örneğin bir dönem üzeri çeşitli motiflere sahip duvar halısı olarak da bilinen perdeler pencereleri kapatmak için kullanılmıştır.

Perdeyi ilk kim buldu?

Perdenin ilk kim ve tam olarak hangi tarihte icat edildiğine dair kanıtlanmış bir bilgi bulunmamaktadır. Fakat yukarıda da belirtilen bilgiler göz önünde bulundurulacak olursa perdenin kullanımının insanlık tarihinin neredeyse ilk zamanlarına dayandığını söyleyebiliriz.

Perde Tarihi Kronolojisi

Perdenin ilk olarak elde edilen bulgularla kanıtlanmış kullanımını Eski Mısırlılarda görmekteyiz. Bu da milattan önce 31. yüzyıl ve 3. yüzyıl arasındaki dönemi işaret etmektedir. İlk perdeler hayvan derilerinden yapılmıştır. Deriler delici aletler yardımıyla delinerek kapılara ve pencere işlevi gören açıklıklara asılmışlardır.

Mısırlılar kendilerini zaman içerisinde geliştirilmeleriyle perdenin yolculuğuna da büyük ölçüde etkilemişlerdir.

Mısırlılar ilk olarak ketengillerden elde edilen otsu bir bitki olan keteni sonrasında yün, ipek ve pamuğu iplik haline getirmişlerdir. Bu ipliklerle dokudukları kumaşları perdede de kullanmışlardır.

Farklı medeniyetler inceleyecek olursak; altı ve yedinci yüzyıllarda Yunanistan ve İtalya sınırları içerisinde yaşayan Olynthus ve Herculaneum gibi medeniyetler perdeyi, perdenin temel işlevi dışında yaşam alanlarını odalara bölmek için kullanmışlardır.

6-15. yüzyıllarda ise maddi durumu iyi olan aileler perdeyi kapı ve pencerelerinde kullanmışlardır.

Antik Yunan ve Roma dönemlerine bakılacak olursa üzeri baskı resimleri bulunan keten kumaşların tapınaklarda ve iç dekorasyonlarda kullanıldığı görülmektedir.

Rönesans Dönemi’nde (14.-17.yy) toplumların tamamı renklendi ve canlandı. Özellikle mimari alanındaki gelişimler perdenin kullanım alanlarını ve amaçlarını da etkilemiştir. Mimarlar yapılarda kullanılan cam bölmelerin pencere işleviyle kullanılmasını sağladılar. Böylelikle iç ortamda aydınlık sağlandı. Fakat bu pencere tasarımıyla insanlar diğer insanların özel hayatlarını doğrudan görebildiler. Bu durum mahremiyet duygusuyla kesişmekteydi. İnsanlar bu seferde düz kumaşlardan oluşan perdeler kullanmaya başladılar.

Dünya şartlarında milletler kendilerini geliştirmiş ve yetiştirmişlerdir. Özellikle 18. ve 19. yüzyıllarda İran, Hindistan ve Çin’de dokuma kumaş yelpazesi oldukça genişlemiştir. Bu ülkeler İpek Kumaş desenlerinde yeni motif ve desenler bulmuşlar; ticaret alanlarını oldukça genişletmişlerdir. Bu ticaret hacmini gören İngiltere ve Fransa gibi ülkeler kumaş alanında çalışmalara çalışmışlardır. 1800’lü yıllarda makineleşmenin artmasıyla tekstil sektörü yeni bir ivme kazanmıştır. Dolayısıyla perde tekstili de.

Perdenin Diğer Kullanım Alanları

Perde tarihini incelediğimizde bazı dönemlerde dini imgelerle beraber kullanıldıklarını görmekteyiz. Aynı zamanda dini uygulamalar gerçekleştirilirken ortamın havasını değiştirmek amaçlı kullanıldığı dönemler de olmuştur. Buna en belirgin örneklerin başında “Sunak Perdeleri” gelmektedir.

Sunak Perdeleri eski çağlardan günümüze kadar kullanılmış ve günümüzde belli toplumlar tarafından kullanılmakta olan perdelerdir. Bu perdeler özellikle tapınaklarda sunak adı verilen kurbanın kesildiği, başında tören yapılan masa şeklindeki kutsal taşı ayinler esnasına örtmek için kullanılmaktadırlar. Aynı zamanda bu sunağın arkasına asılan tek bir perdeye dossal adı verilmektedir.

Bir diğer alan olarak toplumda kullanılan ortak alanlarda mahremiyeti sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Örneğin hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde, acil servislerinde ve polikliniklerde paravan olarak kullanılmış ve kullanılmaya devam etmektedir.

Perdeye dair güncel bilgileri takip etmek için Gernaz Tekstil’in sosyal medya adreslerini inceleyebilirsiniz.

https://www.instagram.com/gernaztekstil/

https://www.facebook.com/Gernaz-tekstil-112539127131517/about