Ülkemizde ev tekstillerine yönelik yeni tanımlama ve sınıflandırmalar meydana çıkmış ve çıkmaya devam etmektedir. Ev tekstilinin başlıca aktörlerinden biri olan perde gerek işlevsel gerek mimari yapısıyla birçok süreçten geçmiştir. Bu çalışmada ev tekstilinde perdenin kullanım alanları anlatılmaktadır.

Özellikle 90’lı yıllar sonrasında büyüyen ve gelişen Türkiye’deki ev tekstili sanayisi,  üretim odaklı çalışan tekstil sektörü, gelişen teknoloji ve tasarım anlayışı ile kendini geliştirmek ve tasarım açısından yenilemek zorunda kalmıştır.

Ev tekstilinde estetik, tasarım, kullanım yeri ve üretim süreçleri mekân ile tekstilin ilişkisini göz önüne getirmektedir. Ev tekstilinde pencere ürünleri arasında yer alan perdenin çeşitlenmesine binaen yaygınlaşması kaçınılmaz olmuştur. Bu çalışmada ev tekstil ürünü olan perdenin gelişimine yer verilmiştir.

Yaşam alanlarımızda ihtiyaçlarımızı karşılayan, bulunduğumuz mekânları donatan ve döşeyen, mekân kıyafeti olarak tanımlanabilen ürünlere ev tekstili denilmektedir. Ev tekstili kendi içerisinde alt kategorilere ayrılmaktadır. Bunlardan bazıları: yatak ürünleri, döşeme ürünleri, pencere ürünleri, banyo ürünleri ve duvar ürünleridir. Perde pencere ürünleri arasında yer almaktadır. Perdeler mekânla doğrudan ilişkili ürünlerdir.

Perdenin tarihsel gelişine bakıldığında MÖ 3100-4000 yıllarda insanların hayvan derilerini kapılarına asmalarıyla başlayarak, sonraki yıllarda Mısırlılar tarafından keten kullanımıyla gelişmiş zamanla yün ve ipek kumaş kullanımı görülmüştür. Günümüzde ise kumaş zenginliği arttıkça perde çeşitleri artmıştır.  

Ülkemizde ev tekstili kavramı çok yeni olmamakla beraber, kendini sürekli yenileyip büyümeye devam etmiştir. Birçok çeşit farklı boyut ve orantıda pencereler vardır ve onlara uygun birçok perde modeli mevcuttur.

Perdenin oda içerisindeki görünümünü değiştiren faktörler vardır. Bunlar; seçilen perde türü, kumaşı, boyutudur. Seçilen perdenin oda içerisindeki nesnelerle uyumuna dair yapılabilecek belli başlı alternatifler vardır.

Perde Tasarımı

Perde bağlantılarını gizlemek ve perdeler kullanıldığında pencerenin üst kısmının göze çarpmaması açısından ve pencerenin görünen yüksekliğini değiştirmek amacıyla pencerelerin veya pencere gruplarının üst kısmında dekoratif saçaklar kullanılmaktadır. Duvarlarla uyum sağlamak için korniş panoları boyanmaktadır.

Bir pencereyi daha kısa ve dar göstermek için kısa perdeler seçilmektedir. Bu kısa çerçeveler pencere çerçevesini kapatacak ancak duvara taşmayacak şekilde asıldığında istenilen dar ve kısa görünüm oluşmaktadır. Aynı zamanda derin bir korniş veya saçak tahtası da kısalma etkisi yaratmaktadır.

Resimli pencereler olarak da tanımlanabilen, dijital baskılı stor perdelerde karşımıza çıkan görsel temalı perdeler genellikle ışığı kontrol etmek ve geceleri mahremiyeti sağlamak için tasarlanan özgün tasarım perdelerdir.

Yalnızca örme ve dokuma üzerine tasarlanan perdelerin yanında mekanik perde sistemleri geliştirilmiştir. Mekanik perde sistemlerinin başında Akordiyon Perde, Stor Perde, Çift Sistem Stor, Dikey Zebra gelmektedir. Ana başlıkları niteleyen alt faktörler olan kumaş ve renk faktöründe artan nitelik perde kullanımını yaygınlaştırılmıştır. Örneğin dijital baskı yöntemiyle seçilen tema bu mekanik perde sistemlerine uygulanabilmektedir.

Ev tekstili içerisinde birbirini tamamlayan parçalardan oluşmaktadır. Nitekim artan perde çeşitliliği beraberinde diğer ev tekstili ürünlerin de kendini yenileyip geliştirmesine sebebiyet vermektedir.

Stor Perde

Stor Perde özellikle son zamanlarda stor perde kumaşları ev ve iş yerlerinde tercih edilen perdelik ürünlerdir. Stor perdeler genellikle polyester kumaşın üzerine ultraviyole özelliği sağlam olan akrilik malzemesiyle kaplanarak üretilmektedirler.

Stor perdelerin ışık ve ultraviyole geçirgenliği, ses yalıtım gibi özellikleriyle birlikte belirli dayanıklıları vardır. Bu nedenle hava geçirgenliği ve su geçirmezlik özelliklerinin iyi olması beklenmektedir.  Stor perde tüllerin altına güneşlik amacıyla kullanılabildiği gibi yalnız başına da kullanılabilmektedir.

Dekoratif olarak stor perdeye beğenilen eklemeler, boncuklar eklenebilmektedir. Başlıca stor perde çeşitleri şunlardır; Zebra Perde, Polyester Stor, Mat Stor , Dijital Baskılı Stor, Tül Stor ve Bambu Stor.

Tül ve Kalın Perde

Endüstrileşme öncesinde perde gereksinimini yalnızca yaşadığı evlerde hisseden toplum endüstrileşmeyle beraber çoğalan nüfusun etkisiyle daha çok yabancının yan yana oturmak zorunda kalması toplumsal alanda perde ihtiyacı duyulmasını ortaya çıkarmıştır. Bu ihtiyaçlar tül perde kullanımını arttırmıştır.

Zamanla tül perde kullanımının kalın perdeyle tamamlanabileceği düşünülmüştür. Aksi takdirde tül perde tasarımı kalın perdeyle uyumsuz olması durumunda kendini göstermesi daha ağır kumaştan yapılan kalın perdeye istinaden daha zordur. Kalın perdeler ilk kullanım aşaması gereği yapısal bir ağırlığa sahiptir.

Tül perdeler dokuma olabildikleri gibi örme de olabilmektedirler. Tül perdenin en önemli özelliği dökümlü olmasıdır. Tül perdenin yumuşak dokuya sahip olması, boyutsal stabiliteye sahip olması ve kolay temizlenebiliyor olması tercih edilmektedir.

Tül perdede genel olarak polyester iplik kullanılmaktadır. Polyester iplik, düz polyester flament iplikler, tekstüre polyester flament iplikler, polyester stapel iplikler ve polyester efekt iplikleri şeklinde piyasada kullanılmaktadır. İlk zamanlarda, pencere ve kapı açıklıklarında kullanılan, soğuk duvar etkisini kıran enli kumaşlar olarak tanımlanan kalın perdeler zamanla mimarinin etkisiyle değişmiş ve yeni seçenekler oluşturmuştur.

Perde Kullanımı Nasıl Yaygınlaştı?

Gelişen ve değişen dünya tekstilinde perdenin yaygınlaşması artan konut sayısından kurulan iş ofislerine, mobilya sektörünün ivme kazanmasından; moda sektörüne kadar çok sayıda alanda olmuştur. İnsan nüfusunun beraberinde yerleşim alanlarının artması ev tekstilinin gelişmesini sağlamıştır.

Ev tekstilinin bir parçası olan perde, temel ihtiyaçlar sebebiyle ortaya çıkmış sonrasında kültürel ve mimari yapının değişiminden etkilenerek gelişmiş ve çeşitlenmiştir. Dokuma ve örme perde tekstiline zamanla mekanik perde sistemleri de katılmıştır. Kullanım alanlarının genişlenmesiyle mekanik perde sistemlerine ilgi artmıştır.

Özellikle son yıllarda stor perde büyük kitle kazanmıştır. Perde kullanımının yaygınlaşmasında mimarinin gelişmesi, mobilya sektörünün gelişmesi ve tekstilin gelişmesi önemli rol oynamaktadır. Gelişen tekstil sektörü beraberinde kullanımı yaygınlaşmaya devam edecektir.

Perdeye dair güncel bilgileri takip etmek için instagram ve facebook adreslerimizi inceleyebilirsiniz.

https://www.instagram.com/gernaztekstil/

https://www.facebook.com/pages/category/Textile-Company/Gernaz-tekstil-112539127131517/